Monday 1 September 2008

Der Shap - Songs of Labor

by Morris Rosenfeld 1862 - 1923

Es royshn in shap azoy vild di mashinen,
As oftmol farges ikh in roysh, as ikh bin;-
Mayn ikh vert dort botel, ikh wer` a mashin':
Ikh arbeyt, un arbeyt, un arbeyt, on kheshbn.
Es shaft sikh, un shaft sikh, un shaft sikh on tsol:
Far vos? Un far veymn? Ikh veys nit,ikh freyg nit,-
Vi kumt a mashine tsu denkn a mol?......

Nit do keyn gefil,keyn gedank,keyn farstand gor:-
Di bitere,blutige arbeyt dershlogt
Dos edelste,sheynste un beste dos raykhste,
Dos tifste,das hekhste vos lebn varmogt.
Es shvindn sekundn,minutn un stundn,
Gor seglshnel loyfn di nekht mit di teg;-
Ikh trayb di mashin glaykh ikh vil sey derjogn,
Ikh yog on a seykhl,ikh yog on a breg

Der zeyger in vorkshap,er ruht nit afile,
Er veyst als,un klapt als, un vekt nokhanand;-
Gesogt hot a mensh mir a mol di bedaytung:
Sayn veysn un vekn, dort leygt a farstand;
Nor etvos gedenkt sikh mir,punkt vi fun kholem;-
Der zeyger,er vekt in mir lebn un sin,
Un nokh epes, - ikh hob´ fargesn, - nit freygt es!
Ikh veys nit,ikh veys nit,ikh bin a mashin´!....

Un tsaytnvays ven ikh derher shoyn dem seyger
Varshtey ikh gans andersh sayn vaysn,sayn sprakh,
Mir dakht,as es nuket mikh dorten der umruh´,
´kh sol arbeytn,arbeytn merer asakh.
Ikh her in sayn ton nor dem bos´s vildn beyzer.
Sayn finstern kuk in di vayser di tsvey;-
Der seyger,mir strukhet,mir dakht as er traybt mikh
Un ruft mikh: "Mashine!" un shrayt tsu mir: "Ney´!"...

Nor dan ven´s is´ stiler der wilder getuml,
Awek is´der mayster in mitogtsaytstund,
O, dan heybt in kop bay mir glaykh on tsu togn,
In hertsn tsu tsien,-ikh fil dan mayn vund´;-
Un bitere trern,un zudike treynen
Benesn mayn mogeren mitag,mayn broyt,-
Es vergt mikh,ikh ken net mer esen,ikh ken nit!
O, shreklikhe pratse! O, bitere noyt

´s ersheynt mir di shap in der mitogtsaytstunde
A blutige shlakhtfeld,ven dort verd geruht:
Arum un arum seh ikh lign harugim,
Es laremt fun d´erd dos fargosne blut.....
Eyn vayle, un balt verd gepaukt a trevoge,
Di toyte ervakhn,es lebt oyf di shlakht,
Es kempfn di trupes far fremde,far fremde,
Un straytn,un faln, un sinkn in nakht.

Ikh kuk af dem kamfplats mit biteren tsoren,
Mit shrek, mit nekome, mit helisher payn ;-
Der seyger, yetst hor ikh im rikhtik,er vekt es:
"A sof tsu di knekhtshaft, a sof sol es sayn!"
Er muntert in mir mayn farstand, di gefiln,
Un vayst vi es loyfn di stundn ahin:
An elender blayb ikh, vi lang ikh vel shvaygn,
Varloyrn, vi lang ikh varblayb, vos ikh bin...........

Der mensh, velkher shloft in mir, hobt oyn ervakhn,
Der knekht,velsher vakht in mir, shloft dort sikh ayn;-
Atsind is di rikhtige stunde gekumn!
A sof tsu dem elent, a sof sol es sayn!....
Nor plutsling - der visel,der bos, - a trevoge!
Ikh ver´on dem sekhl,farges vu ikh bin,-
Ikh veys nit, mikh art nit, ikh bin a mashin!....
Es tumult, men kempft, o, mayn ikh is farlorn,-
Ikh veys nit, mikh art nit, ikh bin a mashin

botel - empty H


from:
SONGS OF LABOR AND OTHER POEMS
english version:
http://www.gutenberg.org/dirs/etext04/slbpm10.txt